Vorige week is in Amerika het eerste dodelijke slachtoffer gevallen in een Tesla Model S waarbij de autopiloot was ingeschakeld. Het systeem zag een witte oplegger over het hoofd – tegen een bijna even witte achtergrond – en vergat te remmen. Voor een heleboel mensen was dit zelfrijdende systeem een ‘accident waiting to happen’. Ook voor Tesla zelf trouwens.
In het verleden heb ik me al vaker kritisch uitgelaten over zelfrijdende auto’s. Maar dat had niets te maken met de veiligheid: ik vind het persoonlijk doodzonde dat we de vaardigheden die we als automobilisten de afgelopen eeuw hebben opgebouwd in een paar decennia uit handen gaan geven. En dan heb ik het nog niet eens over de lol van het autorijden, het gevoel van vrijheid dat je ervaart als je met een
Saab 900 cabriolet door Frankrijk zoeft. Maar dat er nu iemand is overleden als gevolg van falende techniek – hoe tragisch ook – is op zich geen argument om het experiment een halt toe te roepen. Ik ben ervan overtuigd dat zelfrijdende auto’s op termijn een gunstig effect hebben op het aantal dodelijke ongelukken op grote wegen.
Tesla saves the day
Nog geen jaar geleden haalde Tesla het nieuws met een filmpje waarin een bestuurder juist gered werd door het adequate optreden van de autopiloot. Op een donkere en regenachtige weg stuurt ehh.. ik bedoel
kijkt een bestuurder toe hoe zijn Tesla op de tweede baan langs een rij stilstaande auto’s rolt, als plotseling uit de tegenovergestelde richting een auto rechtsaf slaat. Het systeem grijpt in en voorkomt een frontale botsing. Op YouTube vind je overigens meer filmpjes van talentvolle Tesla’s. Degene die het meest opvalt is een video waarin een Tesla Model S op de meest rechterbaan van een snelweg rijdt, als plotseling vanuit de dode hoek een grote truck naar rechts zeilt. Afgaande op het statement dat Tesla uitbracht na het ongeluk van vorige week gaat het om bijna identieke situaties.
Handen aan het stuur
Het is tragisch dat bij het ongeluk van vorige week de omgeving door de weersomstandigheden te weinig contrast bood. Eigenlijk had dit foutje in The Matrix een leermoment moeten zijn; even schrikken en weer doorgaan. Ik kan natuurlijk niet beoordelen of de bestuurder te veel op de autopiloot heeft vertrouwd, of dat hij in dit specifieke geval ook was verongelukt in een
Skoda Octavia. Maar feit blijft dat de techniek in zelfrijdende auto’s nog volop in ontwikkeling is en je er dus nóóit op mag vertrouwen dat de autopiloot je uit de problemen houdt. Tesla zegt hierover zelf het volgende: “autopilot is een assistent waarbij u altijd de handen aan het stuur moet houden”. Oftewel, de controle en verantwoordelijkheid blijft altijd bij de bestuurder. Tja, dat klinkt allemaal vanzelfsprekend, maar in de praktijk komt het hierop neer: hoe beter het systeem werkt, hoe meer mensen achter het stuur tóch de neiging zullen voelen om héél even hun e-mail te checken. Dit is pas het begin van de discussie over de verantwoordelijkheid van autoproducenten.
Slachtoffers onvermijdelijk
In het statement zegt Tesla - vrij vertaald - dat het ongeluk niets zegt over de veiligheid van het zelfrijdende systeem: dit is het eerste fatale ongeluk in 209 miljoen kilometer waarbij Autopilot was ingeschakeld. Ter vergelijking: gemiddeld loopt in Amerika iedere 151 miljoen kilometer een ongeval fataal af (Nederland doet het veel beter, in 2013 één dode per 222 miljoen kilometer en dat is inclusief fietsers en voetgangers). De verwachting is dat het aantal slachtoffers nog verder kan worden teruggebracht als het aantal zelfrijdende auto’s op grote wegen toeneemt. Dat argument zal de drijvende kracht achter de lobby vormen, hoezeer ik het ook zal missen om mijn Saab 900 cabriolet over de Route de Soleil te sturen. Leuker kunnen we het niet maken, wel veiliger.
--------------
Meer lezen over zelfrijdende auto's? Kijk dan bijvoorbeeld hier of hier.
